امروزه رنگ پودری در صنایع مختلفی کاربرد دارد و همین امر باعث شده که شیوه های رنگ آمیزی رنگ الکترواستاتیک حائز اهمیت باشد. رنگ پودری به دلیل استفاده و پاشش به رنگ الکترواستاتیک نیز معروف است. شرایط رنگ آمیزی، تجهیزات پاشش و خصوصیات رنگ پودری با رنگ مایع متفاوت است.
نحوه رنگ آمیزی رنگ پودری
رنگ پودری معمولا به چهار روش رنگ آمیزی می شود:
• قبل از گرما
در روش پیش از گرما اول باید به قطعات مورد نظر به اندازه کافی گرما داده و سپس با استفاده از
افشانه، قطعه رنگ آمیزی شده و پس از چند دقیقه آماده مرحله سرد کردن می‌شود.
رنگ آمیزی به شیوه پس از گرما یک سری ویژگی دارد مانند:
• میزان چسبندگی بالای رنگ به قطعه
• مقاومت بالای رنگ در برابرکنده شدن و خراشیدگی
• مناسب برای رنگ آمیزی قطعات خیلی کوچک با پیچیدگی زیاد
• پس از گرما
شایع ترین روش رنگ آمیزی رنگ پودری پس از گرما است. این روش به دلیل سرعت بالا در تحویل خروجی کار و هزینه پایین بین مردم محبوب تر است. این روش نسبت به سایر روش آسان تر بوده و آموزش آن به افراد نیز راحت تر است.
مزایا این روش شامل:
• ارزان بودن آن نسبت به سایر روش ها
• قابلیت اجرا به دو صورت اتوماتیک و دستی
• سرعت خروجی بالا
• کیفیت رنگ مطلوب
آماده سازی قطعه در روش پس از گرما از شیوه های رنگ آمیزی رنگ الکترواستاتیک
قطعه قبل از رنگ شدن باید مراحلی را طی کند که شامل:
• چربی گیری قلیایی از قطعه
اول قطعه مورد نظر را در یک وان مخصوص که در آن اسید های قلیایی را تا دمای 60 درجه سانتی‌گراد گرما داده و قطعه را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه در آن قرار می‌دهند تا آلودگی ها چربی های سطح آن پاک شود.
• شست و شو قطعه
در مرحله دوم شست و شو قطعه است. در این مرحله آب ولرم به صورت اسپری بر روی قطعه پاشیده می‌شود تا مواد قلیایی روی سطح قطعه باقی نماند.
• ایجاد لایه فسفاته
در مرحله سوم مواد فسفاته را به وسیله اسپری یا غوطه وری، بر روی قطعه اعمال می‌کنند.
• رنگ آمیزی
در مرحله چهارم به وسیله تفنگ های مخصوص رتگ پودری قطعه را رنگ می‌کنند.
• قرار گیری در کوره
در نهایت در مرحله آخر قطعه رنگ شده را درون کوره قرار می‌دهند تا پخته شود.
باید توجه داشت که در این مرحله یک سری نکات باید رعایت شوند اگر دمای پخت پایین‌تر از حد مورد نیاز یا زمان پخت کمتر از زمان معمول باشد، مقاومت مکانیکی و شیمیایی رنگ حاصل شده ضعیف می‌شود و در بعضی از رنگ‌ها به ویژه رنگ‌های چکشی باعث ظاهری ناخوشایند می‌شود. همچنین اگر پخت رنگ‌ها در کوره با دمایی بیش از دمای معین یا زمانی بیشتر از زمان تعیین شده باشد، باعث می‌شود رنگ‌های براق مات شده و پوشش پودری ایجاد شده نیز تغییر رنگ دهد.
• مشعل پاش
در روش مشعل پاش از تفنگ های اسپری استفاده می‌کنند که همزمان پودر و شعله را اسپری می‌کند یعنی تفنگ پاشش همزمان که پودر رنگ را به سمت قطعه هدایت می‌کند، شعله را نیز به همان سمت می‌برد و رنگ را می‌پزد. در این روش اگر یک لایه از سطح کار جدا شود، تمام لایه رنگی به صورت یکپارچه از سطح کار جدا خواهند شد. لازم به ذکر است که تهیه رنگ های تخصصی با زمان پخت کوتاه که خواص رنگی بهتری ایجاد می‌کند اجباری است. در این روش به کوره و برق نیازی نداریم زیرا کمپسور آن دیزلی یا بنزینی است.
رنگ آمیزی به شیوه مشعل پاش یک سری ویژگی دارد، مانند:
• امکان رنگ آمیزی درنقاط دور افتاده و کم امکانات
• مقاومت کم در برابر خراشیدگی و کندگی
• سرعت پایین فرآیند
• مناسب برای قطعاتی بسیار بزرگ و حجیم
• مادون قرمز
در این روش نخست رنگ آمیزی توسط ربات یا تفنگ صورت گرفته و بعد از آن قطعه رنگ شده را زیر مادون قرمز(لامپ مخصوص) قرار می‌دهند تا سخت شود. مادون بخشی از یک قطعه بزرگ را رنگ آمیزی می‌کند.لازم به ذکر است که در این روش نیز نیاز به رنگ مخصوص با زمان پخت کوتاه است.
ویژگی های این روش شامل:
• مناسب قطعاتی که ابعادی بزرگ تر از ورودی کوره دارند
• عدم نیاز به کوره
• امکانات کم
• عدم نیاز به مکانی بزرگ جهت رنگ آمیزی
• سرعت پایین نسبت به سایر روش ها
البته باید توجه داشت که اگر قرار باشد که قطعات در تیراژ بالا رنگ‌آمیزی شود نیاز به صرف هزینه زیادی برای خرید لوازم و مصرف برق دارد.
بیشتر بخوانید: معایب و مزایای رنگ پودری الکترواستاتیک
رنگ آمیزی الکترواستاتیک دو نوع روش پاشش دارد:
• کرونا
در این روش جریان الکتریسه باعث باردار شدن ذرات پودر درون پیستوله یا تفنگ می‌شود.
ولتاژ تفنگ یا پیستوله باید با دقت تنظیم شود.
ویژگی های این روش:
• مناسب برای انواع رنگ پودری
• امکان تغییر رنگ و شست و شوی تجهیزات در سریع ترین حالت ممکن
• امکان تغییر ضخامت لایه با تغییر ولتاژ
• تعویض لوازم تعمیراتی کمتر است
• با تغییر ولتاژ امکان اینکه سطح رنگ بر روی قطعه اصطلاحا پوست پرتقالی شود وجود دارد
• پوشش دادن زوایا و نقاط کور به صورت مطلوب انجام نمی‌شود
در این روش ذرات پودر درون تقنگ یا پیستوله، بر اثر مالش با سطوح داخل باردار
می‌شوند.
ویژگی های این روش:
• عدم نیاز به دستگاه ژنراتور ولتاژ
• پوشش دهی ذرات پودر بر روی قطعه یکنواخت و یکسان انجام می‌شود
• تجهیزات اتوماسیون این روش نسبت به کرونا بهتر است
• گوشه ئ لبه های قطعات در این روش بهتر رنگ آمیزی می‌شود
• برای برخی از پودرهای الکترواستاتیک کارایی ندارد
• برای باردار کردن ذرات نیاز است که فرمولاسیون تغییر کند
• شارژ کردن ذرات پودر زمان بر است
• نیاز به تعویض لوازم تعمیراتی نسبت به روش کرونا
• در این روش به تفنگ یا پیسوله های بیشتری نسبت به کرونا نیاز داریم
• اگر عملیات رنگ آمیزی طولانی شود بازدهی ذرات پودری کاهش پیدا می‌کند
• باردار کردن ذرات پودری اگر کمتر از 10 میکرون باشد، محدودیت ایجاد می‌شود
نکات
باید توجه داشت هر جسمی که دارای جریان الکتریکی باشد و مقاومت بالایی داشته باشد را می‌توان به شیوه های رنگ آمیزی رنگ الکترواستاتیک رنگ آمیزی شود.
اگر بعد از پایان رنگ آمیزی می‌خواهید از رنگ دیگری استفاده کنید، محیط و تجهیزات رنگ آمیزی را با دقت تمیز کنید.
با توجه به نکات گفته شده درباره روش کرونا و تریبو بهترین روش را با توجه به شرایط خود انتخاب کنید.